Polskie firmy wciąż lekceważą cyberzagrożenia – rośnie rozdźwięk między deklaracjami a realnymi działaniami

Artykuł zawiera treści promocyjne oraz lokowanie produktów związanych z ofertą Doradcy365.

Mimo deklarowanej świadomości cyberzagrożeń, większość polskich przedsiębiorstw nie podejmuje podstawowych działań chroniących dane i ciągłość działania biznesu. Eksperci biją na alarm: brak kopii zapasowych, brak polityk bezpieczeństwa i wiara w „magiczne” działanie antywirusa mogą kosztować firmy utratę danych, reputacji, a nawet upadłość.

Fałszywe poczucie bezpieczeństwa

Podczas Międzynarodowego Kongresu Cyberbezpieczeństwa INSECON 2025, który odbył się w dniach 2–3 kwietnia w Poznaniu, wiceminister rozwoju i technologii Tomasz Lewandowski przedstawił niepokojące dane dotyczące stanu zabezpieczeń cyfrowych w polskich firmach. Z danych Ministerstwa Rozwoju i Technologii wynika, że jedynie 55% polskich firm regularnie tworzy kopie zapasowe swoich danych, podczas gdy ponad 80% przedsiębiorców uważa, że ich firmy są dobrze zabezpieczone przed cyberatakami. Taka rozbieżność między deklarowaną świadomością a rzeczywistymi działaniami wskazuje na poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa danych i ciągłości działania przedsiębiorstw.

Ten rozdźwięk jest „niezwykle niepokojący” – jak ocenił Lewandowski – i wskazuje na poważne braki nie tylko w praktykach technicznych, ale przede wszystkim w realnej świadomości zagrożeń.

„Świadomość zagrożeń nie idzie w parze z realną oceną ryzyka. Wielu przedsiębiorców wierzy, że są zabezpieczeni, bo mają antywirusa czy firewall, ale to tylko złudne poczucie bezpieczeństwa” – podkreślał wiceminister.

Wiceminister Lewandowski podkreślił, że budowanie odporności na cyberataki nie może opierać się wyłącznie na działaniach administracji publicznej. Niezbędne jest zaangażowanie samych przedsiębiorców oraz obywateli w podnoszenie świadomości i kompetencji w zakresie cyberbezpieczeństwa. W najbliższych miesiącach planowane jest uruchomienie programów edukacyjnych, które będą wspierać przedsiębiorców w budowaniu kompetencji w tym obszarze. Działania te będą bazować na doświadczeniach z programu certyfikacji cyberbezpieczeństwa dla biznesu „Firma Bezpieczna Cyfrowo”.

Koszty zaniedbań – od zaszyfrowania danych po zamknięcie firmy

Brak podstawowych zabezpieczeń skutkuje realnymi stratami. W ostatnich latach CERT Polska oraz zespoły CSIRT KNF czy Orange wskazują na stale rosnącą liczbę incydentów ransomware, phishingu, kradzieży danych oraz prób szpiegostwa przemysłowego.

Przykład:

W 2024 roku firma z sektora logistycznego w Polsce straciła dostęp do kluczowego systemu zarządzania łańcuchem dostaw na ponad tydzień po ataku ransomware. Szyfrowanie danych objęło także archiwalne faktury i system płatności. Koszty: kilkaset tysięcy złotych, utrata kontraktu z jednym z głównych klientów i fala odejść wśród klientów.

Największe błędy polskich przedsiębiorców

1. Brak regularnych kopii zapasowych (backupów)

Ponad 40% firm w Polsce nie wykonuje kopii zapasowych danych. Oznacza to, że w przypadku ataku ransomware lub awarii sprzętu – tracą wszystko: dokumenty, dane klientów, historię korespondencji i pliki księgowe. Co gorsza, wiele firm, które backup wykonują, nie testuje ich przywracania.

✅ Jak uniknąć?

• Ustanowić harmonogram automatycznych kopii zapasowych.
• Stosować zasadę 3-2-1: trzy kopie, na dwóch różnych nośnikach, z jedną przechowywaną poza siedzibą firmy.
• Regularnie testować możliwość przywrócenia danych.

2. Brak polityki haseł i autoryzacji wieloskładnikowej (MFA)

Wiele firm pozwala pracownikom używać słabych haseł typu „1234”, „admin” lub tych samych haseł do różnych systemów. Jeszcze większym błędem jest brak wymuszenia uwierzytelniania dwuetapowego w systemach chmurowych (poczta, dysk, CRM).

✅ Jak uniknąć?

• Wdrożyć politykę silnych haseł (np. min. 12 znaków, zmiana co 90 dni).
• Wymagać MFA we wszystkich systemach dostępnych z internetu.
• Przeszkolić pracowników w zakresie tworzenia bezpiecznych haseł i korzystania z menedżerów haseł.

3. Brak szkoleń z cyberhigieny dla pracowników

Ludzie są najsłabszym ogniwem systemu bezpieczeństwa. Pracownicy często nie potrafią rozpoznać phishingu, używają prywatnych urządzeń do pracy lub przesyłają dane bez szyfrowania.

✅ Jak uniknąć?

• Przeprowadzać minimum raz w roku szkolenie z cyberhigieny.
• Wysyłać testowe kampanie phishingowe, aby sprawdzić czujność zespołu.
• Przypominać o zasadach bezpieczeństwa np. przez wewnętrzne newslettery.

4. Brak audytów bezpieczeństwa i monitoringu sieci

Firmy często zakładają, że skoro „nic się nie dzieje”, to wszystko działa dobrze. Tymczasem wiele ataków przebiega cicho i przez długi czas pozostaje niewykryta.

✅ Jak uniknąć?

• Wykonywać regularne audyty systemów informatycznych i stron WWW.
• Zainwestować w monitoring logów i aktywności użytkowników.
• Korzystać z usług MSSP (Managed Security Service Provider), jeśli nie ma wewnętrznych zasobów IT.

5. Wiara, że „antywirus wystarczy”

Antywirus to dziś jedynie jeden z wielu elementów ochrony – i to nie najważniejszy. Obecne zagrożenia są złożone: wykorzystują socjotechnikę, luki dnia zerowego czy ataki bezplikowe.

✅ Jak uniknąć?

• Wdrażać tzw. podejście warstwowe (ang. defense in depth): firewall, systemy EDR/XDR, segmentacja sieci, szyfrowanie danych.
• Zabezpieczyć punkty końcowe, ale też dane w chmurze i dostęp zdalny.
• Dobrze skonfigurowany firewall lub kontrola dostępu może uchronić firmę bardziej niż nawet najlepszy antywirus.

Inicjatywa EDIH CyberSec

Podczas kongresu zaprezentowano również inicjatywę EDIH CyberSec. Projekt CyberSec – Krajowe Centrum Bezpiecznej Transformacji Cyfrowej to inicjatywa dofinansowana ze środków Unii Europejskiej, której celem jest systemowe wsparcie polskich firm – szczególnie z sektora MŚP – w budowaniu odporności na cyberzagrożenia. Działania Centrum są realizowane w ramach sieci Europejskich Hubów Innowacji Cyfrowych (EDIH) i stanowią istotny element ogólnokrajowej strategii podnoszenia poziomu bezpieczeństwa cyfrowego.

Projekt oferuje szeroki zakres wyspecjalizowanych usług doradczych i technologicznych, podzielonych na trzy podstawowe grupy:

1. Usługi doradczo-konsultingowe dla infrastruktury IT klienta

Dotyczą one konkretnej infrastruktury teleinformatycznej użytkownika i obejmują:

• analizę zagrożeń,
• rekomendacje zabezpieczeń,
• wdrażanie najlepszych praktyk i rozwiązań technicznych.

Cel: zapewnienie maksymalnego poziomu ochrony firmowej infrastruktury w środowisku cyfrowym, tak aby organizacja pozostała odporna na cyberataki i zachowała ciągłość działania.

2. Wsparcie bezpiecznego rozwoju oprogramowania (Secure Development Life Cycle – SDLC)

W tej grupie usług CyberSec wspiera firmy, które tworzą własne innowacyjne produkty cyfrowe. Oferuje pomoc w:

• wbudowaniu bezpieczeństwa w cały cykl życia oprogramowania – od etapu projektowania, przez programowanie, testowanie, aż po utrzymanie;
• analizie kodu i stosowanych bibliotek;
• testach penetracyjnych i ocenie zgodności z dobrymi praktykami branżowymi.

Cel: zapewnienie, że rozwiązania cyfrowe tworzone przez klientów EDIH są odporne na ataki już „na etapie konstrukcji”, a nie dopiero po wdrożeniu.

3. Usługi Security Operations Center (SOC)

To kompleksowe działania w zakresie zarządzania i monitorowania bezpieczeństwa organizacji w czasie rzeczywistym, obejmujące m.in.:

• monitorowanie logów i incydentów,
• wykrywanie prób nieautoryzowanego dostępu,
• reakcję na naruszenia i ataki,
• analizę zdarzeń i wsparcie w neutralizacji zagrożeń.

Cel: bieżące reagowanie na zagrożenia oraz aktywne zabezpieczanie firmowej infrastruktury przed atakami, nawet tymi najbardziej zaawansowanymi.

Efektem realizacji projektu CyberSec ma być wzrost odporności sektora MŚP na cyberataki oraz zwiększenie konkurencyjności firm w zdigitalizowanej gospodarce, zwłaszcza na tle międzynarodowym. Działania Centrum wpisują się w szerszy plan budowania suwerenności technologicznej Polski i Unii Europejskiej oraz podnoszenia świadomości na temat realnych zagrożeń cyfrowych.

Co firmy mogą zrobić już dziś?

Nie trzeba czekać na cyberatak, by podjąć działania – każda firma, niezależnie od wielkości czy branży, może już dziś rozpocząć budowę swojej cyberodporności. Kluczowe są pierwsze kroki, które nie wymagają ogromnych nakładów finansowych, ale przynoszą wymierne efekty w zakresie bezpieczeństwa danych, reputacji i ciągłości działania.

✅ 1. Zacznij od podstaw technicznych

• Wykonaj kopie zapasowe danych – lokalne i w chmurze, testuj możliwość ich przywrócenia.
• Zaktualizuj systemy i oprogramowanie – przestarzałe aplikacje to furtka dla atakujących.
• Wprowadź uwierzytelnianie wieloskładnikowe (MFA) – szczególnie w poczcie, systemach finansowych i chmurze.
• Zadbaj o silne hasła i menedżery haseł – nie pozwól pracownikom używać „1234”.

✅ 2. Sprawdź stan bezpieczeństwa swojej firmy

• Przeprowadź audyt cyberbezpieczeństwa – zidentyfikuj słabe punkty.
• Przeanalizuj dostęp pracowników do danych i systemów – ogranicz dostęp tylko do niezbędnych zasobów.
• Sprawdź konfigurację strony WWW, sklepu internetowego czy systemów ERP.

🔎 Zobacz naszą usługę: Audyt cyberbezpieczeństwa firmy » To praktyczna analiza ryzyka z jasnym raportem i rekomendacjami.

✅ 3. Przeszkol swój zespół

• Zorganizuj szkolenie z cyberhigieny – większość ataków wynika z błędów ludzi.
• Wprowadź procedury reagowania na incydenty – np. co robić w przypadku podejrzanego maila.

🎓 Zamów szkolenie: Cyberbezpieczeństwo w firmie » Szkolenie prowadzone w przystępny sposób, dedykowane osobom nietechnicznym i zarządzającym.

✅ 4. Wdroż politykę bezpieczeństwa

• Stwórz dokument polityki bezpieczeństwa informacji – i upewnij się, że jest znana pracownikom.
• Wprowadź jasne zasady korzystania z komputerów, poczty, urządzeń mobilnych.
• Zabezpiecz urządzenia mobilne i dostęp zdalny – np. pracę z domu.

🛡 Skorzystaj z usługi: Opracowanie polityki bezpieczeństwa dla firmy » Dostarczamy gotowy dokument dopasowany do realiów Twojej firmy.

✅ 5. Zbuduj plan długoterminowy

• Nie wystarczy „raz wdrożyć” – cyberbezpieczeństwo to proces.
• Planuj regularne przeglądy i testy – np. raz na kwartał.
• Rozważ stałą współpracę z doradcą ds. bezpieczeństwa IT.

🤝 Umów się na konsultację z ekspertem ds. cyberbezpieczeństwa » Wspólnie zdiagnozujemy potrzeby i zaplanujemy działania „szyte na miarę” Twojej firmy.

🔐 Cyberbezpieczeństwo to nie tylko problem działu IT – to odpowiedzialność zarządu, menedżerów i każdego pracownika.

Firmy, które dziś zaczną działać, nie tylko unikną strat, ale też zbudują przewagę na rynku dzięki zaufaniu klientów i partnerów.

Podsumowanie: cyberbezpieczeństwo to nie opcja – to konieczność

W dobie transformacji cyfrowej, rosnącej liczby ataków i coraz większej zależności firm od systemów IT, cyberbezpieczeństwo nie może być traktowane jako dodatek ani jednorazowe działanie. Dane z Kongresu INSECON 2025 jednoznacznie pokazują, że świadomość nie wystarcza, jeśli nie towarzyszy jej realne wdrożenie konkretnych zabezpieczeń.

Fałszywe poczucie bezpieczeństwa – opierające się na przekonaniu, że „nas to nie dotyczy” – może kosztować przedsiębiorstwo setki tysięcy złotych, utratę klientów, reputacji, a czasem nawet zdolności do dalszego funkcjonowania.

👉 Dobra wiadomość jest taka, że każda firma może zacząć działać już dziś – niezależnie od wielkości, branży czy poziomu zaawansowania technologicznego. Niewielkie kroki, jak backupy, MFA, szkolenia czy dobrze przygotowana polityka bezpieczeństwa, znacząco zmniejszają ryzyko poważnych strat.

📌 Nie zostawiaj tych działań na później. Zabezpiecz swoją firmę z pomocą sprawdzonych narzędzi i wsparcia ekspertów.

Skorzystaj z naszej pomocy już dziś i uzyskaj wsparcie.

Masz więcej pytań? Zapraszamy do kontaktu