Nowe przepisy związane z ochroną sygnalistów to nie lada wyzwanie dla podmiotów z sektora prywatnego i publicznego. Najczęstsze pytania jakie padają to: Kim właściwie jest sygnalista? Czy muszę wprowadzić system ochrony sygnalisty? Jakie kary grożą za jego niewdrożenie? Poniżej przedstawiamy najważniejsze informacje w tym zakresie i sygnalizujemy, że zostało bardzo mało czasu na wdrożenie nowych przepisów.

Zostało niewiele czasu na wdrożenie. Termin wdrożenia unijnego prawa upływa 17 grudnia 2021 r., a w przypadku podmiotów w sektorze prywatnym, które zatrudniają od 50 do 249 pracowników, implementacja dyrektywy w zakresie obowiązku ustanowienia wewnętrznych kanałów zgłaszania naruszeń powinna nastąpić do dnia 17 grudnia 2023 r.

Sygnalista (ang. Whistleblower) – kto to taki?

Sygnalista nie jest żadną specjalną funkcją czy stanowiskiem w pracy. Jest to po prostu osoba, która zgłasza naruszenie prawa. Zgodnie z przepisem Dyrektywy Sygnalista jest osobą dokonująca zgłoszenia oraz pracująca w sektorze prywatnym lub publicznym, która uzyskała informacje na temat naruszeń w kontekście związanym z pracą, niezależnie od tego, czy stosunek pracy trwa, ustał czy dopiero ma być nawiązany.

Ochrona sygnalistów, czyli jak to wszystko się zaczęło?

W Stanach Zjednoczonych od dawna istnieje instytucja chroniąca sygnalistów tzw. National Whistleblower Center. To dzięki właśnie sygnalistom w Stanach zgłaszane są liczne naruszenia m.in. te dokonywane przez Facebooka, o których ostatnio bardzo głośno.

Ale nie tylko w Stanach Zjednoczonych…. Uważa się, że w Polsce sygnaliści stanowią główne źródło nieprawidłowości w firmach.

Przykłady naruszeń z życia wzięte

Polska

W 2019 roku pielęgniarka Bogumiła Sawicka zauważyła podawanie podejrzanej kroplówki jednemu ze sportowców klubu Pogoń Siedlce. Poinformowała o tym fakcie Polską Agencję Antydopingową. Okazało się, że sportowcom podawano dożylnie suplementy w dawca 10 razy większej od dopuszczalnej.

Stany Zjednoczone i  FACEBOOK

O naruszeniach Facebooka coraz głośniej nie tylko w USA, ale i na całym świecie. Coraz więcej obecnych i byłych pracowników chce zeznawać przed Kongresem USA przeciwko nieuczciwym praktykom Facebooka. Jedna z pracownic Facebooka dostarczyła do organów ścigania szczegółową dokumentację dotyczącą potencjalnych naruszeń kryminalnych. Śledztwo jest w toku.

System zgłaszania naruszeń jest bardzo ważny o czym świadczy fakt, że pomimo braku wcześniejszego obowiązku wdrożenia Ochrony Sygnalistów w wielu firmach i instytucjach w Polsce oraz zagranicą podobny system istnieje od wielu lat. Przepisy te funkcjonują najczęściej w międzynarodowych korporacjach, ale również w wielu instytucjach publicznych m.in. w Europejskim Insepektoracie Ochrony Danych, ONZ, Ministerstwie Rozwoju, Służbie Celem, ZUE S.A. czy w Mieście Stołecznym Warszawie.

Dlaczego Ochrona Sygnalistów jest tak ważna?

Duża ilośc koncernów i firm prowadzi niestety działania, które nie są zgodne z prawem stosując m.in. niedozwolone substancje, szkodząc w ten sposób zdrowiu człowieka i środowisko. Ponadto pojawiają się liczne nieprawidłowości w obszarze zamówień publicznych. W związku z istnieniem podobnych przepisów dot. Zgłaszania naruszeń za oceanem, Unia Europejska chcę posiadać podobne przepisy aby zapewnić kompleksową ochronę osobom, które zdecydują się zgłosić nieuczciwe bądź nielegalne praktyki firmy.

„Wiem, ale boję się powiedzieć” czyli drugi ważny powód przemawiający za wprowadzeniem przepisów dot. Ochrony Sygnalistów

Pracownicy, czy inne osoby powiązane z danym zakładem pracy w przeważających ilościach stają sobie sprawę i wiedzą o nadużyciach bądź innego rodzaju nieprawidłowościach w firmie. Przed zgłoszeniem takiego naruszenia do odpowiednich organów powstrzymuje ich jednak obawa przez reakcją środowiska zawodowego i przełożonych. W związki z tym pracodawcy świadomi potencjału wiedzy swoich pracowników oraz wspomnianym barier sięgają po rozwiązania pozwalające pracownikom zgłaszać swoje wątpliwości w poczuciu bezpieczeństwa o własną sytuacje zawodową. Są to tzw. Wewnętrzne systemy sygnalizowania (z ang. Whistleblowing schemes).

Przepisy dot. Ochrony sygnalistów wchodzące w życie od 17 grudnia br. Wprowadzają natomiast kompleksową ochronę osób zgłaszających, by Ci nie bali się działań odwetowych pracodawcy i spokojnie bez obaw mogli dane naruszenie zgłosić.

Najczęściej popełniane nadużycia przez firmy

Zgodnie z licznymi raportami i zestawieniami odnośnie nadużyć popełnianych przez firmy wśród najczęstszych wymienia się sprzeniewierzenie aktywów, cyberpszetępczkość i nadużycia w obszarze zakupowym.

Ponadto ponad 36% firm w Polsce padło ofiarą nadużyć w ciągu 24 miesięcy a 20% nadużyć popełnianych w firmach to nadużycia popełnianie przez kadrę pracowniczą.

Wdroż przepisy z Nami już dziś. Nasz sytem powstał na bazie obowiązującej dyrektywy z uwzględnieniem projektu polskiej ustawy z dnia 14.10.2021 roku. Jesteśmy w stałym kontakcie z Ministerstwem Rodziny i Polityki Społecznej, które jest wiodącym, jeżeli chodzi o wdrażanie tych przepisów w Polsce. Do projektu ustawy zostało wprowadzonych kilka uwag, w związku z czym jeżeli nastąpi istotna zmiana w przepisach przygotujemy dla Ciebie nową wersję procedur, by zachować ich pełną integralność.

Podmioty zobowiązane do wdrożenia przepisów dot. Ochrony Sygnalistów

Kto jest zobligowany do wdrożenia przepisów i w jakich terminach?

• Wszystkie podmioty prawne z sektora publicznego (tj. Jednostki budżetowe, Samorządowe Zakłady budżetowe, Agencje wykonawcze, instytucje gospodarki budżetowej, państwowe fundusze celowe, NFZ, ZUS, uczelnie publiczne, państwowe i samorządowe instytucje kultury oraz państwowe instytucje filmowe), podmioty im podległe oraz jednostki zatrudniające co najmniej 50 pracowników, muszą wdrożyć procedury obejmujące kanały zewnętrzne i wewnętrze. Jednostki zatrudniające poniżej 50 pracowników muszą wdrożyć kanały zewnętrzne (mogą także wewnętrzne);
• Wszelkie przedsiębiorstwa z sektora prywatne zatrudniające powyżej 250 pracowników (kanały wewnętrzne i zewnętrzne);
• Wszelkie podmioty działające w sektorze finansowym (np. Pośrednicy kredytowi) niezależnie od liczny zatrudniających pracowników (kanały wewnętrzne i zewnętrzne)

mają obowiązek zgodnie z zapisami Dyrektywy UE wdrożenia nowych procedur do 17 grudnia 2021 roku

• Podmioty zatrudniające od 50 do 250 pracowników, będą mieć obowiązek wdrożenia procedur do 17 grudnia 2023 roku.

W celu uzyskania szczegółowych informacji zapraszamy do zapoznania się z obszerną podstroną na temat Ochrony Sygnalistów, gdzie zostały zawarte wszystkie istotne kwestie

https://doradcy365.pl/ochrona-sygnalistow

Zapraszamy również do kontaktu mailowego bądź telefonicznego w celu wdrożenia systemu Ochrony Sygnalistów. Nie zwlekaj. Zleć to zadanie Profesjonalistom. Jeszcze raz przypominamy, że termin upływa 17 grudnia 2021 roku.