Masz pomysł na biznes, ale nie wiesz od czego zacząć, a może myślisz o przekształceniu „firmy na próbę” w działalność gospodarczą? Niezależnie od tego, czy chcesz prowadzić działalność sam, czy z kimś – musisz dowiedzieć się, jakie kroki należy podjąć, aby zrealizować swój pomysł.
KROK 1. – WYBIERZ FORMĘ PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
Wybór formy prowadzenia działalności gospodarczej jest podstawowym krokiem, ponieważ będzie miał wpływ na to: jakie będą koszty prowadzenia działalności, jaki będzie sposób rejestracji firmy, opodatkowanie oraz wynikająca z tego tytułu odpowiedzialność osobista. Przyszły przedsiębiorca ma do wyboru następujące formy działalności:
- jednoosobową działalność gospodarczą,
- spółkę cywilną,
- spółkę jawną,
- spółkę partnerską,
- spółkę komandytową,
- spółkę komandytowo-akcyjną,
- spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością,
- spółkę akcyjną
- prostą spółkę akcyjną.
Wybór konkretnej formy działalności gospodarczej zależy przede wszystkim od tego, czy zamierzamy założyć firmę sami (jednoosobowa działalność gospodarcza) czy z kimś (wszystkie rodzaje spółek). W przypadku indywidualnej ścieżki – wybór formy działalności gospodarczej jest prosty, jednak jeśli chcemy założyć firmę ze wspólnikiem musimy postawić sobie szereg pytań m.in.: Czy posiadamy kapitał początkowy? Czy wszyscy wspólnicy mają posiadać takie same prawa? Czy ja i moi wspólnicy są przedstawicielami wolnych zawodów? Czy zamierzamy wejść na giełdę? Dopiero udzielenie sobie odpowiedzi na postawione pytania oraz porównanie różnych rodzajów spółek pozwoli nam dokonać właściwego wyboru.
KROK 2. – WYBIERZ SIEDZIBĘ PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI I ADRES DO DORĘCZEŃ
Zastanawiasz się nad tym, czy musisz mieć stałe miejsce prowadzenia działalności? Czy adres do doręczeń musi być tożsamy z adresem firmy?
Podczas rejestracji swojej firmy w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) będziesz musiał podać adres do doręczeń, czyli miejsce, w którym będziesz odbierał korespondencję dotyczącą twojej firmy, jednakże adres korespondencyjny nie musi być taki sam, jak miejsce, w którym będzie znajdowała się firma. W CEIDG należy również ujawnić miejsce (miejsca) prowadzenia działalności gospodarczej. Masz kilka możliwości wyboru adresu siedziby przedsiębiorstwa w zależności od specyfiki sprzedawanych produktów lub świadczonych usług. Swoją firmę możesz prowadzić w jednym lub kilku stałych miejscach, istnieje też możliwość prowadzenia firmy bez stałego adresu (mobilnie).
WAŻNE!
Musisz posiadać tytuł prawny do każdej nieruchomości lub lokalu, którego adres zgłaszasz do CEIDG. Tytułem prawnym może być:
- prawo własności/ współwłasności nieruchomości lub lokalu,
- dzierżawa,
- najem,
- użyczenie,
- spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.
KROK 3. – WYBIERZ KOD PKD
Każdy przedsiębiorca rejestrujący firmę musi wybrać kod PKD (Polskiej Klasyfikacji Działalności). To bardzo ważny krok, ponieważ niektóre kody łączą się z konkretnymi obowiązkami np. posiadaniem kasy fiskalnej, rejestracją VAT itd. Możesz wybrać więcej niż jeden kod dla swojej działalności.
KROK 4. – WYBIERZ FORMĘ OPODATKOWANIA DOCHODÓW
Dochód z prowadzonej działalności gospodarczej podlega opodatkowaniu. Podczas decydowania o wyborze opodatkowania należy kierować się nie tylko względami ekonomicznymi, ale również rodzajem wykonywanej działalności. Przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą jest podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) i ma możliwość wyboru poniższych form opodatkowania dochodów:
- na zasadach ogólnych – dochód jest opodatkowany stawką 17 %, a po przekroczeniu progu podatkowego – 32%;
- podatkiem liniowym – dochód jest opodatkowany stałą stawką 19%;
- ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych – opodatkowany jest przychód, a podatnik decyduje się na jedną z ośmiu ze stawek zasadniczych (ta forma jest dostępna tylko dla niektórych rodzajów działalności gospodarczej).
Inaczej jest w przypadku części spółek (spółka komandytowo-akcyjna, spółka akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, prosta spółka akcyjna), w których oprócz podatku PIT, który muszą uiszczać osoby prowadzące spółkę od osiąganych z tego tytułu dochodów, należy odprowadzać również podatek CIT (podatek od dochodów osób prawnych), którego wysokość wynosi 19% (preferencyjny CIT – 9%).
KROK 5. – ZDECYDUJ, JAK PROWADZIĆ KSIĘGOWOŚĆ
Każdy przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą ma obowiązek prowadzenia dokumentacji rachunkowej (faktury, rachunki, ewidencje). Istnieją dwie formy prowadzenia księgowości:
- Uproszczona – w podatkowej księdze przychodów i rozchodów lub w ewidencji przychodów przy ryczałcie. Taka forma jest mniej skomplikowana i mało kosztowna.
- Pełna – w księgach rachunkowych, najczęściej prowadzona przez biura rachunkowe. Charakteryzuje się większym skomplikowaniem, ale daje możliwość analizy finansowej firmy oraz szczegółowego kontrolowania finansów przedsiębiorstwa.
O ile małe i średnie firmy mają możliwość zdecydowania, jaką formę księgowości chcą prowadzić, o tyle wielkie firmy oraz określone spółki mają narzuconą przepisami prawa formę księgowości (pełna).
KROK 6. – SPRAWDŹ, JAKIE SKŁADKI BĘDZIESZ ODPROWADZAĆ DO ZUS
Jeżeli zamierzasz założyć firmę musisz się liczyć z obowiązkiem płacenia składek do ZUS na:
- Ubezpieczenia społeczne (obowiązkowe: ubezpieczenie emerytalne, rentowe i wypadkowe, dobrowolne: ubezpieczenie chorobowe),
- Ubezpieczenie zdrowotne (zmiana zasad wraz z wejściem w życie Polskiego Ładu od 2022r.),
- Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy.
Początkowo możesz skorzystać z tzw. ulgi na start, która przez pierwsze 6 miesięcy prowadzenia firmy zwalnia Cię z płacenia składek na:
- ubezpieczenie społeczne (emerytalne, rentowe i wypadkowe),
- Fundusz Pracy,
- Fundusz Solidarnościowy.
Po 6 miesiącach możesz skorzystać z obniżonej składki na kolejne 18 miesięcy. Natomiast po tym czasie (po łącznie 24 miesiącach) zaczynasz płacić składkę podstawową.
KROK 7. – ZAREJESTRUJ SWOJĄ FIRMĘ
Swoją firmę możesz zarejestrować online (na biznes.gov.pl) lub w sposób tradycyjny, wypełniając wniosek na papierze i udając się z nim do urzędu miasta lub urzędu gminy. Pamiętaj jednak, że aby założyć działalność gospodarczą z domu musisz posiadać Profil Zaufany lub podpis kwalifikowany (elektroniczny). Forma online jest preferowana, ponieważ elektroniczny kreator wniosku przeprowadza przez kolejne kroki, a system na tej podstawie generuje wniosek o wpis do rejestru oraz zgłoszenie do ZUS/KRUS, GUS i urzędu skarbowego.
We wniosku o wpis do rejestru zostaniesz zapytany o numery NIP i REGON. Jeśli jednak nie posiadasz takowych numerów, Twój wniosek o rejestrację firmy będzie jednocześnie wnioskiem o nadanie tych numerów, które zostaną automatycznie uzupełnione w twoim wpisie w ciągu 7 dni.
KROK 8. – SPRAWDŹ, CZY MUSISZ PŁACIĆ VAT
Jako przedsiębiorca masz obowiązek co do zasady zarejestrować się do VAT. Nie musisz tego robić jeśli spełniasz jedno z poniższych kryteriów:
- Podmiotowe – twoja sprzedaż w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyła łącznie limitu 200 000 zł (netto);
- Przedmiotowe – ze względu na rodzaj prowadzonej przez podatnika działalności (np. usługi medyczne, usługi finansowe, usługi edukacyjne).
Mimo wymienionych wyjątków istnieją podatnicy, którzy mimo spełnienia warunku podmiotowego nie mogą korzystać ze zwolnienia z VAT, ponieważ są zobowiązani do uiszczania VAT-u przez przepisy prawa. Należą do nich podatnicy sprzedający m.in. wyroby z metali szlachetnych, tereny budowlane, świadczący usługi prawnicze, usługi jubilerskie, usługi w zakresie doradztwa.