Krajowy Plan Odbudowy jest podstawą do otrzymania środków unijnych z Funduszu Odbudowy. Został on utworzony z myślą o wsparciu gospodarki wyniszczonej przez COVID-19.
Fundusz Odbudowy jest pewnego rodzaju odpowiedzią UE na kryzysowe zagrożenia i wyzwania, jakie spowodowała pandemia. Składa się on z instrumentu na rzecz odbudowy i zwiększenia odporności oraz mniejszych funduszy i programów.
Krajowy Plan Odbudowy ma na celu naprawę szkód gospodarczych i społecznych po pandemii COVID-19 oraz uodpornienie i przygotowanie gospodarki na przyszłe, nieprzewidziane okoliczności.
Ile pieniędzy zostanie przeznaczonych na Krajowy Plan Odbudowy?
Na realizację celów zawartych w KPO, zostanie przeznaczone 58,1 mld euro. Z czego:
- 23,9 mld euro w formie bezzwrotnych grantów;
- 34,2 mld euro na pożyczki
Główne cele i obszary wsparcia Krajowego Planu Odbudowy
- Zwiększenie produktywności gospodarki oraz tworzenie wysokiej jakości miejsc pracy;
- Odporność i konkurencyjność gospodarki;
- Transformacja cyfrowa;
- Dostępność i jakość systemu ochrony zdrowia;
- Zielona, inteligentna mobilność.
Ile pieniędzy zostało przeznaczonych na poszczególne obszary?
- Zielona, inteligentna mobilność- 6,1 mld euro
- Zielona energia i zmniejszenie energochłonności- 6,4 mld euro
- Efektywność, dostępność i jakość systemu ochrony zdrowia- 4,3 mld euro
- Odporność i konkurencyjność gospodarki- 4,1 mld euro
- Transformacja cyfrowa- 3,0 mld euro
Kto może skorzystać z Krajowego Planu Odbudowy?
- Zwykli Polacy, dzięki wprowadzeniu programów wsparcia wymiany źródeł ciepła i zwiększeniu efektywności energetycznej budynków oraz zapewnieniu powszechnego dostępu do Internetu;
- Przedsiębiorcy i Przedsiębiorstwa, które otrzymają środki na dywersyfikację profilu działalności i odbudowę inwestycji, w tym w sektorach najbardziej dotkniętych skutkami pandemii (np. sektor turystyki, handlu, gastronomii czy kultury);
- Nowe inwestycje na rozbudowę potencjału innowacji, elektromobilności, wdrożenia zielonych technologii i produktów oraz rozwoju aplikacji i usług w zakresie cyfryzacji;
- Samorządy terytorialne, m.in. w zakresie inwestycji w rozbudowę infrastruktury i środki transportu, zapewniających czyste środowisko i nowe możliwości inwestycyjne;
- Zielona transformacja miast ( w tym małych i średnich) i ich obszarów funkcjonalnych, cyfrowa infrastruktura szkół czy zero emisyjny tabor autobusowy;
- Instytucje publiczne dostarczające podstawowe usługi społeczne;
- Podmioty spoza systemu administracji publicznej (takich jak stowarzyszenia czy organizacje pozarządowe.
Praca i emerytury- zmiany
W ramach obszaru „Odporność i konkurencyjność gospodarki” do KPO zostało wpisane kilka reform. M.in. wprowadzenie regulacji dotyczącej pracy zdalnej na stałe do kodeksu pracy.
Rząd chciałby wprowadzić również adekwatne wysokościowo świadczenia emerytalne.
Zielona energia
Polska w dalszym ciągu zamierza dbać o czyste powietrze i część środków przeznaczyć na zieloną energię.
Ze środków KPO nasz kraj zamierza zrealizować m.in.:
– wymianę nieefektywnych źródeł służących do ogrzewania pomieszczeń i przygotowania ciepłej wody użytkowej,
– termomodernizację budynków mieszkalnych,
– instalację OZE.
Internet i e-administracja
W Krajowym Planie Odbudowy znalazł się także punkt dotyczący „Transformacji cyfrowej”. W ramach tego komponentu przewidziano inwestycje zapewniające dostęp do bardzo szybkiego internetu na obszarach obecnych białych plam. Zwrócono bowiem uwagę, że wciąż ponad 35 procent gospodarstw domowych w Polsce nie ma dostępu infrastruktury szerokopasmowej, umożliwiającej korzystanie z usług dostępu do internetu o przepustowości co najmniej 100 Mb/s.
Ochrona zdrowia w Krajowym Planie Odbudowy
W KPO podkreślono konieczność poprawy jakości ochrony zdrowia w Polsce, dostępności oraz świadczeń zdrowotnych. Poprawa ta ma polegać na:
– modernizacji i doposażeniu obiektów dydaktycznych,
– nowelizacji Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce oraz o zawodach lekarza i lekarza dentysty, która ma wprowadzić wsparcie finansowe dla studentów odpłatnych studiów na kierunku lekarskim od roku akademickiego 2021/2022. Celem jest zwiększenie liczby personelu medycznego m.in. pielęgniarek oraz lekarzy.
– utworzeniu specjalistycznych centrów badawczych i analitycznych na potrzeby nauk medycznych
Zielona mobilność i zmiany dla kierowców
W KPO znalazł się również taki obszar jak „zielona, inteligentna mobilność”. W planach jest zakup niskoemisyjnego transportu zbiorowego- 110 szt. Taboru szynowego. Środki popłynąć mają również na pasażerski tabor kolei regionalnej. Ponadto w KPO poruszona została kwestia zmiany przepisów w zakresie wzmocnienia penalizacji wykroczeń drogowych (m.in. chodzi tu o karę w sytuacji braku wskazania przez właściciela pojazdu osoby nim kierującej w momencie popełnienia wykroczenia).
Podsumowanie
Trwają pracę nad Krajowym Planem Odbudowy. Rząd jest już po konsultacjach i przekazanym dokumencie do KE. Na akceptacje planu Komisja Europejska ma 2 miesiące. Po tym czasie Polska będzie mogła wydać otrzymane środki do sierpnia 2026 roku.