W tych trudnych czasach wielu Polaków wykazuje się poświęceniem, odwagą i heroizmem pomagając naszym sąsiadom z Ukrainy. Niektórzy z nas decydują się na przyjęcie pod swój dach uchodźców, inni starają się pomóc materialnie lub finansowo, a Doradcy365 chcą wesprzeć uciekających przed wojną Ukraińców, oferując im pomoc w kwestii załatwienia wszelkich niezbędnych formalności dotyczących uzyskania azylu w Polsce i ustabilizowania sytuacji życiowej.
Co to jest procedura uchodźcza?
To szereg formalności związanych z otrzymanie statusu uchodźcy. Pierwszym krokiem jest złożenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej funkcjonariuszowi Straży Granicznej. Większość uchodźców ukraińskich właśnie na podstawie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej lub w oparciu o zgodę komendanta straży granicznej (udzielonej podczas przekraczania granicy) przekroczyła i przekracza granicę Polski.
UWAGA! Jeżeli wjazd obywatela Ukrainy odbył się na podstawie zgody komendanta placówki Straży Granicznej, podczas kontroli granicznej, wówczas jego pobyt na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej rejestruje organ gminy. Taka rejestracja następuje na wniosek uchodźcy i należy ją złożyć w ciągu 60 dni od dnia wjazdu do Polski.
Na czym polega i jak długo trwa procedura uchodźcza?
Po złożeniu wniosku o przyznanie ochrony międzynarodowej i przekroczeniu granicy cudzoziemiec może skorzystać z pomocy punktu recepcyjnego (znajdują się one na terenie wszystkich województw – https://www.gov.pl/web/udsc/punkty-recepcyjne2), w którym można się zarejestrować i otrzymać podstawową pomoc medyczną, tymczasowe zakwaterowanie, ciepły posiłek, a także uzyskać szczegółowe informacje na temat pobytu w Polsce. Cudzoziemiec może też wystąpić o tzw. połączenie z rodziną, jeśli w Polsce zamieszkuje członek jego rodziny (przez członków rodziny rozumie się: małżonka, małoletnie dzieci, a w szczególnych przypadkach dziadków).
Postępowanie o przyznanie ochrony międzynarodowej powinno trwać do 6 miesięcy, jednak średni czas oczekiwania na wydanie decyzji jest dłuższy i wynosi ok. 14-16 miesięcy (przy obecnej liczbie uchodźców może się on jeszcze wydłużyć). Decyzję wydaje Szef Urzędu ds. Cudzoziemców na podstawie weryfikacji ABW. W czasie oczekiwania na rozpatrzenie wniosku o nadanie statusu uchodźcy osoby kierowane są do otwartego ośrodka dla cudzoziemców, gdzie mają zapewnione zakwaterowanie, wyżywienie, naukę języka polskiego i jednorazową pomoc finansową lub mogą przebywać poza ośrodkiem, wówczas jednak uchodźca otrzymuje niewielkie wsparcie finansowe, za które musi opłacić sobie miejsce zamieszkania, wyżywienie oraz naukę języka polskiego.
Jednak ze względu na ogromną ilość uchodźców z Ukrainy, większość z przybyłych jest rozlokowywana wśród Polaków, którzy zgłosili chęć przyjęcia do siebie uchodźców. Pozostaje jeszcze wiele osób, które nie mają dachu nad głową. Chęć przyjęcia ich do swoich domów lub udostępnienia im pokoju lub mieszkania można zgłaszać poprzez formularze dostępne na stronach internetowych:
– https://pomagamukrainie.gov.pl/
– https://polacydlaukrainy.pl/
– https://ocalenie.org.pl/wynajem-mieszkan-i-pokoi
oraz na grupach facebookowych:
– Pomoc dla Ukrainy – mieszkanie oraz inna pomoc, obywatel – https://www.facebook.com/groups/pomocdlaukrainypl
– Pomoc dla Ukrainy – PKP Wrocław – https://www.facebook.com/groups/451762843360404
– Widzialna ręka – Wrocław – https://www.facebook.com/groups/787701908419782/
Cudzoziemcom ubiegającym się o status uchodźcy, wydawany jest specjalny dokument zwany Tymczasowym Zaświadczeniem o Tożsamości Cudzoziemca, czyli TZTC, który uprawnia taką osobę do pobytu w Polsce. Dokument ten jest ważny przez 30 dni, jednak jego ważność w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ulega automatycznemu wydłużeniu do 30. dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który będzie obowiązywał jako ostatni.
Osoby, którym nadano status uchodźcy lub udzielono ochrony uzupełniającej mogą wystąpić o przyznanie indywidualnego programu integracyjnego (program trwa 12 miesięcy), który daje szansę nauczenia się języka, usamodzielnienia ekonomicznego i zintegrowania z lokalną społecznością.
W przypadku wydania decyzji negatywnej cudzoziemiec ma prawo odwołania się do Rady do Spraw Uchodźców w ciągu 14 dni od daty doręczenia lub ogłoszenia decyzji (termin ten jest skrócony do 5 dni, jeżeli odmowa nastąpiła ze względu na oczywistą bezzasadność wniosku). Jeżeli decyzja Rady będzie odmowna, cudzoziemiec musi w ciągu 30 dni opuścić Polskę.
Różnica między statusem uchodźcy a ochroną uzupełniającą
Założenie główne dotyczące przyznawanych statusów jest takie, że każdy uchodźca kwalifikuje się do przyznania mu ochrony uzupełniającej, jednak nie każdy kto kwalifikuje się do ochrony uzupełniającej jest uchodźcą. Wynika to bezpośrednio z postanowień konwencji genewskiej, która zakłada, że aby otrzymać status uchodźcy należy udowodnić obawy przed prześladowaniem z przyczyn wymienionych w tym dokumencie. W związku z powyższym granica między statusem uchodźcy a ochroną uzupełniającą jest dość płynna. Urząd do Spraw Cudzoziemców statystycznie przyznaje więcej decyzji o ochronie uzupełniającej niż statusów uchodźcy, ponieważ cudzoziemcowi łatwiej jest udowodnić zagrożenie zdrowia lub życia związane z konfliktem zbrojnym niż obawę przed prześladowaniem.
Cudzoziemców oczekujących na przyznanie statusu obowiązuje jedna procedura. Zarówno osoby objęte ochroną uzupełniającą, jak i uchodźcy otrzymują te same prawa:
– zgodę na pobyt,
– mogą pracować,
– przysługuje im pomoc socjalna,
– pomoc integracyjna,
-mogą sprowadzić rodzinę.
Różnica jest tylko jedna – osoba o statusie uchodźcy ma prawo złożyć wniosek o wydanie jej genewskiego dokumentu podróży tzw. paszportu genewskiego. Dokument ten jest ważny przez 2 lata. Natomiast beneficjent ochrony uzupełniającej musi się posługiwać swoimi dokumentami lub wystąpić z wnioskiem o wydanie tymczasowego polskiego dokumentu podróży.
Jakie prawa daje status uchodźcy?
Po otrzymaniu pozytywnej decyzji przyznania statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej należy odebrać kartę pobytu potwierdzającą tożsamość i legalny pobyt w Polsce, która uprawnia, wraz z dokumentem podróży do wielokrotnego przekraczania granicy bez konieczności uzyskania wizy. Na karcie tej znajdują się informacje o formie ochrony, jaka została przyznana w Polsce (pobyt czasowy, pobyt stały, zezwolenie na pobyt stały, zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE, status uchodźcy, przyznanie ochrony uzupełniającej, zgoda na pobyt ze względów humanitarnych na terytorium RP). Karta pobytu jest ważna przez okres 3 lat w przypadku osoby posiadającej status uchodźcy, a w przypadku beneficjenta ochrony uzupełniającej – przez 2 lata. Jednak w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub w stanie epidemii ważność dokumentu zostaje wydłużona do 30. dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który będzie obowiązywał jako ostatni. Cudzoziemcy po uzyskaniu statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej na terenie Rzeczpospolitej Polskiej mogą:
– zarejestrować się jako bezrobotni,
– korzystać z zasiłków i innych świadczeń dla osób bezrobotnych,
– korzystać ze świadczeń społecznych (500+, zasiłek z pomocy społecznej itp.),
– korzystać z opieki zdrowotnej,
– edukować się (dostęp do systemu oświaty),
– prowadzić działalność gospodarczą.
Ponadto rząd rozważa wprowadzenie szeregu udogodnień dla uciekających przed wojną Ukraińców, dzięki przygotowywanej specustawie dotyczącej pomocy dla uchodźców z Ukrainy.
Najważniejsze informacje dotyczące karty pobytu
Aby uzyskać kartę pobytu należy złożyć wniosek (do pobrania na stronie: https://cudzoziemcy.gov.pl/pliki-do-pobrania/) wraz z 2 fotografiami w Wydziale do Spraw Cudzoziemców urzędu wojewódzkiego. Wniosek o wydanie pierwszej karty jest bezpłatny, a podczas wizyty w urzędzie od cudzoziemca zostaną również pobrane odciski palców. Możesz również otrzymać kartę pobytu z urzędu po otrzymaniu decyzji o udzielenie zgody na pobyt ze względów humanitarnych.
WAŻNE!
Jeżeli decyzja obejmowała również osoby małoletnie znajdujące się pod bezpośrednią opieką prawną uchodźcy, wówczas należy wystąpić z oddzielnym wnioskiem o wydanie karty dla każdego dziecka.
UWAGA!
Wydanie karty lub wymiana kolejnych kart pobytu są odpłatne, a wysokość opłaty to 50 zł, uiszcza się ją na numer konta bankowego właściwego urzędu wojewódzkiego. Jeżeli uchodźca znajduje się w trudnej sytuacji materialnej, wówczas przysługuje mu ulga, a opłata za kartę jest niższa i wynosi 25 zł.
Cudzoziemiec musi odebrać kartę pobytu osobiście w budynku Urzędu lub w odpowiedniej delegaturze. Przy odbiorze karty pobytu wydanej małoletniemu, który ukończył 13. rok życia, wymagana jest jego obecność. Karty pobytu małoletnich poniżej 13. roku życia odbiera jego przedstawiciel ustawowy (rodzic, opiekun prawny, kurator). Aby odebrać kartę musisz mieć ze sobą ważny dokument podróży i poprzednią kartę pobytu (jeśli była wydana).
WAŻNE!
Karta pobytu jest dokumentem potwierdzającym tożsamość i uprawniającym do przebywania na terytorium RP (swego rodzaju „dowód osobisty” dla obcokrajowca), dlatego należy ją zawsze mieć przy sobie. Pierwsza karta pobytu jest wydawana z urzędu, a podstawowym warunkiem jej uzyskania jest prawidłowe złożenie wniosku o wydanie zezwolenia na pobyt wraz z odciskami palców oraz jego pozytywne rozpatrzenie.
Czym jest tymczasowy polski dokument podróży dla cudzoziemca?
Wielu uchodźców, którzy przybywają do Polski zza wschodniej granicy nie posiada paszportu czy też wizy, w związku z tym osoby takie wjeżdżają do Polski na podstawie wniosku o przyznanie ochrony międzynarodowej czy też w oparciu o zgodę wydaną przez Komendanta Straży Granicznej. Dokumentem zastępującym paszport/wizę i uprawniającym do wjazdu na terytorium RP lub do opuszczenia terytorium Polski jest właśnie tymczasowy dokument podróży dla cudzoziemca. Może okazać się on przydatny zwłaszcza wtedy, gdy uchodźca lub osoba, której nadano ochronę uzupełniającą będzie chciała powrócić do swojego kraju, a wcześniej nie posiadała paszportu czy wizy lub jej dokumenty podróży zostały zniszczone, zagubione itp.
Według art. 267 ustawy o cudzoziemcach, o wydanie takiego dokumentu mogą się ubiegać osoby, które chcą powrócić na terytorium RP, a których dokument podróży, podczas przebywania za granicą, uległ zniszczeniu, utracił swoją ważność itp. i nie jest możliwym uzyskanie nowego dokumentu podróży. Cudzoziemcowi ubiegającemu się o dokument podróży musi być udzielone zezwolenie na pobyt stały lub zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE albo ochrona uzupełniająca czy też zgoda na pobyt ze względów humanitarnych. Cudzoziemiec może również posiadać status uchodźcy i wówczas również może ubiegać się o przyznanie tymczasowego dokumentu podróży dla cudzoziemców. Osobą uprawnioną do wydania takiego dokumentu jest wojewoda właściwy ze względu na miejsce pobytu cudzoziemca lub komendant Straży Granicznej (w przypadku opuszczania terytorium RP). Jeżeli obcokrajowiec stara się o ten dokument poza granicami RP, wtedy osobą wydającą jest konsul. Tymczasowy dokument podróży dla cudzoziemca jest ważny przez okres w nim oznaczony, jednak nie dłuższy niż 7 dni.
Legalny pobyt w Polsce
W tym szczególnym czasie, kiedy za naszą wschodnią granicą toczy się wojna, rząd przygotowuje specustawę pomocy Ukraińcom, która ma regulować wiele ważnych kwestii. Jedną z takich spraw jest czas legalnego pobytu na terenie RP. Ustawa ta zakłada, że przekroczenie granicy w okresie trwającego konfliktu zbrojnego, zarejestrowane przez Straż Graniczną, daje obywatelom Ukrainy możliwość legalnego pobytu na terenie Polski przez 18 miesięcy od dnia przekroczenia granicy z możliwością wydłużenia tego czasu.
Pomagamy też w legalizacji pobytu w Polsce, więcej na ten temat możesz przeczytać w naszym artykule dotyczącym „Legalizacji pobytu” lub skontaktować się z nami w tej sprawie!
Lista ośrodków dla osób ubiegających się o ochronę międzynarodową
Ośrodki dla osób ubiegających się o ochronę międzynarodową znajdują się w 4 województwach: kujawsko-pomorskim, lubelskim, mazowieckim i podlaskim. Łącznie jest to 10 ośrodków otwartych w Polsce. Poniżej podajemy adres, telefon i e-mail do każdego z nich.
|
Województwo |
Miejscowość |
Adres |
|
kujawsko-pomorskie |
Grupa koło Grudziądza |
Ośrodek dla Cudzoziemców Grupa koło Grudziądza ul. Libeckiego 1 86-134 Dragacz tel./fax: 052 332-50-54, |
|
lubelskie |
Bezwola |
Ośrodek dla Cudzoziemców Bezwola Bezwola 107 21-310 Wohyń tel./fax: 083 342-26-99, |
|
lubelskie |
Biała Podlaska |
Biała Podlaska Ośrodek Recepcyjny ul. Dokudowska 19 21-500 Biała Podlaska tel. 47 811 22 01 fax 83 342 17 25, |
|
lubelskie |
Łuków |
Ośrodek dla Cudzoziemców Hotel Polonia Łuków al. Kościuszki 29 21-400 Łuków tel./fax 025 798-25-43, |
|
lubelskie |
Zalesie |
Ośrodek Dla Cudzoziemców Kolonia Horbów Horbów 26A 21-512 Zalesie tel./fax 083 375-73-84, mail: horbow@udsc.gov.pl |
|
mazowieckie |
Dębak |
Dębak – Ośrodek Recepcyjny Podkowa Leśna – Dębak 05-805 Otrębusy tel. 022 729- 80-71 fax 022 729-80-87, mail: debak@udsc.gov.pl |
|
mazowieckie |
Linin |
Ośrodek dla Cudzoziemców Linin 05-530 Góra Kalwaria tel. 022 736-16-14, 736-27-98 fax 022 736-16-14, |
|
mazowieckie |
Warszawa |
Zespół Obsługi Cudzoziemców w Warszawie (dla osób korzystających ze świadczeń poza ośrodkiem) ul. Taborowa 33 02-699 Warszawa tel./fax (47) 72-175-42, (47) 72-174-95 |
|
podlaskie |
Białystok |
Ośrodek dla Cudzoziemców Białystok Zajazd “Budowlani” ul. Bitwy Białostockiej 7 15-102 Białystok tel./fax 085 675-00-91, mail: osrodek.bialystokbud@udsc.gov.pl |
|
podlaskie |
Czerwony Bór |
Ośrodek dla Cudzoziemców Czerwony Bór Czerwony Bór 24/1 18-400 Łomża tel./fax 086 215-00-28, 215-35-34, mail: osrodek.czerwonybor@udsc.gov.pl |
Nie bój się! Jeżeli potrzebujesz pomocy, zapraszamy do kontaktu!
Ty pomagasz innym, my pomagamy Tobie!
Eksperci marki Doradcy365 kompleksowo wspomagają cudzoziemców w załatwieniu wszelkich formalności.
Dla uchodźców z Ukrainy oferujemy 25% rabatu na wszelkie usługi związane z legalizacją pobytu, zatrudnienia i sprawami socjalno-bytowymi. Aby skorzystać z rabatu, przy składaniu zamówienia w e-sklepie należy użyć kodu rabatowego o treści: SVOBODA.
Z chęcią udzielimy Państwu pomocy – zapraszamy do kontaktu z naszym Biurem Obsługi Klienta poprzez: e-mail – biuro@doradcy365.pl, formularz zgłoszeniowy udostępniony na stronie www. lub telefonicznie – 500 181 151 (pozostałe nr telefonu znajdują się na naszej stronie www).
