WSPARCIE DLA UCHODŹCÓW Z UKRAINY, ŚWIADCZENIA SOCJALNE DLA UCHODŹCÓW Z UKRAINY

Ludzie uciekający z Ukrainy przed wojną nierzadko muszą podejmować trudne decyzje dotyczące swojego życia. Często zdarza się, że przybywają do Polski jedynie z plecakiem czy walizką najpotrzebniejszych rzeczy, a pieniądze, które ze sobą przywożą w walucie ukraińskiej są niewiele lub nic nie warte. Aby utrzymać siebie i rodzinę podejmują pracę (co umożliwia im wprowadzona specustawa), jednak czasami pieniędzy z wypłaty nie wystarcza na najpilniejsze potrzeby. Dzięki zmianom wprowadzonym przez ustawę o pomocy Ukraińcom, mogą oni skorzystać ze świadczeń socjalnych i innych przewidzianych dopłat lub dofinansowań.                                          

INSTYTUCJE WYPŁACAJĄCE ŚWIADCZENIA SOCJALNE

W Polsce istnieją różne podmioty publiczne udzielające pomocy finansowej, np.:

• ZUS (Zakład Ubezpieczeń Społecznych),
• GOPS (Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej) lub MOPS (Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej),
• PUP (Powiatowy Urząd Pracy),
• PFRON (Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych).

O pomoc finansową można też starać się również u swojego pracodawcy, np. z ZFŚS (Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych), jeśli oczywiście taki fundusz istnieje u danego pracodawcy.

Warto wiedzieć, do której instytucji należy złożyć wniosek o konkretne świadczenie, dofinansowanie lub dopłatę. Obywatele Ukrainy muszą posiadać numer PESEL, aby ubiegać się o wypłacenia świadczeń socjalnych takich jak: świadczenie rodzinne, świadczenie 500+ na każde dziecko, świadczenie RKO i inne dofinansowania. Ułatwieniem w składaniu wniosków jest posiadanie tzw. profilu zaufanego, który umożliwia złożenie go bez wychodzenia z domu – przez internet.

Co to jest numer PESEL?

Numer PESEL to unikalny, indywidualny jedenastocyfrowy symbol numeryczny, który pozwala na łatwą identyfikację osoby go posiadającej. Numer PESEL zawiera datę urodzenia, numer porządkowy, oznaczenie płci oraz liczbę kontrolną.

Co to jest profil zaufany?

Profil zaufany to potwierdzony zestaw danych, które identyfikują jego posiadacza podczas załatwiania spraw urzędowych przez internet. Można go założyć podczas składania wniosku o numer PESEL lub samodzielnie, w dowolnym momencie – online.

JAKIE ŚWIADCZENIA SOCJALNE WYPŁACA ZUS?

Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest jednostką publiczną realizującą zadania z zakresu ubezpieczeń społecznych. Każdy przedsiębiorca, a także każdy pracownik ma obowiązek opłacać co miesiąc składki społeczne. Pracownicy najczęściej nie zajmują się tym osobiście, ponieważ w ich imieniu te składki opłaca pracodawca, jednak przedsiębiorcy muszą sami dbać o przestrzeganie terminowej płatności w ZUS-ie.

Pełne składki do ZUS-u to:

• ubezpieczenie emerytalne,
• ubezpieczenie rentowe,
• ubezpieczenie wypadkowe,
• ubezpieczenie zdrowotne,
• Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy (opłacane tylko w określonych warunkach).
• ubezpieczenie chorobowe (dla przedsiębiorców – dobrowolne).

Odprowadzanie tych składek daje każdemu obywatelowi możliwość pobierania tzw. świadczeń gwarantowanych, np. emerytury, renty, macierzyńskiego itd.

ŚWIADCZENIA SOCJALNE WYPŁACANE PRZEZ ZUS

Świadczenia z ZUS mogą mieć różną formę – pieniężną lub niepieniężną i mogą być wypłacane ze względu na różne okoliczności.

• Świadczenia wypłacane z tytułu choroby i macierzyństwa:
  • Zasiłek chorobowy – to zasiłek przysługujący osobie, która z powodu choroby lub wypadku jest czasowo niezdolna do pracy. Warunkiem otrzymania świadczenia jest opłacanie składki chorobowej. Pobieranie zasiłku chorobowego może trwać maksymalnie 182 dni, a w przypadku ciąży lub gruźlicy – 270 dni.
  • Zasiłek macierzyński – świadczenie dla matki, która przebywa na urlopie macierzyński w związku z urodzeniem dziecka lub zaadoptowaniem dziecka. Urlop macierzyński trwa określoną ilość czasu, w zależności od liczby urodzonych dzieci. Kwota przyznawana w ramach zasiłku jest zależna od wynagrodzenia oraz od tego, czy matka zdecyduje o zróżnicowanym czy jednakowym procencie wypłaty macierzyńskiego przez cały okres urlopu. Matka może też zrzec się zasiłku macierzyńskiego na rzecz ojca.
  • Zasiłek opiekuńczy – to zasiłek przyznawany na opiekę nad chorym dzieckiem lub innym członkiem rodziny, w okresie nie dłuższym niż 60 dni w roku kalendarzowym. Zasiłek ten wypłacany jest raz w miesiącu i wynosi 80% podstawy wymiaru zasiłku.
  • Zasiłek wyrównawczy – przysługuje osobie niepełnosprawnej, która poddała się rehabilitacji zawodowej, żeby przyuczyć się do określonej pracy, a jej wynagrodzenie uległo obniżeniu z tego tytułu. Zasiłek ten nie przysługuje osobom, które są uprawnione do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy.
  • Świadczenie rehabilitacyjne – przyznawane jest pracownikowi, który wykorzystał już możliwość przebywania na zasiłku chorobowym i jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja rokują odzyskanie zdolności do pracy. Wysokość zasiłku w pierwszych 3 miesiącach pobierania to 90% podstawy wymiaru chorobowego, później kwota ta ulega zmniejszeniu.

• Z tytułu wypadku przy pracy i choroby zawodowej:
  • jednorazowe odszkodowanie;
  • zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego;
  • świadczenie rehabilitacyjne;
  • świadczenia zdrowotne z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych – aby móc skorzystać z tych świadczeń musisz mieć ubezpieczenie wypadkowe;
  • zwrot kosztów poniesionych na zakup przedmiotów ortopedycznych.
• Inne świadczenia:
  • Świadczenie z programu Rodzina 500+ – przysługuje rodzicom na każde dziecko, które nie ukończyło jeszcze 18 lat.
  • Świadczenie z programu Rodzinny Kapitał Opiekuńczy – przyznawane na drugie i każde kolejne dziecko od 12 do 35 miesiąca życia.
  • Dofinansowanie opłaty za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u opiekuna dziennego – do 400 zł miesięcznie – dofinansowanie to ma obniżyć koszty związane z opieką nad dziećmi w miejscu opieki i będzie wypłacane bezpośrednio na konto żłobka, klubu dziecięcego lub konto opiekuna dziennego, zajmującego się dzieckiem.
  • Świadczenie na wyprawkę szkolną z programu Dobry Start 300+ – nabór wniosków jest uruchamiany od 1 lipca i trwa do 30 listopada, a pieniądze są przeznaczone na wyprawkę szkolną dla każdego dziecka uczącego się w szkole.
  • Świadczenie rodzicielskie – przysługuje matce lub ojcu dziecka, opiekunowi faktycznemu dziecka do 7. roku życia, rodzinie zastępczej, osobie, która przysposobiła dziecko.
  • Renta socjalna – przysługuje osobom pełnoletnim, które są całkowicie niezdolne do pracy w skutek naruszenia sprawności organizmu powstałego przed ukończeniem 18. roku życia (w trakcie nauki w szkole) lub przed ukończeniem 25. roku życia (w trakcie nauki w szkole wyższej).
  • Zasiłek pogrzebowy – wynosi maksymalnie 4000 zł i przysługuje członkowi rodziny lub osobie, która poniosła koszt pogrzebu, ale tylko do wysokości poniesionych kosztów, nie więcej niż 4000 złotych.
  • Renta rodzinna po zmarłym – przysługuje najbliższym członkom rodziny po śmierci zmarłego.
  • Świadczenia przedemerytalne – dotacja przyznawana osobom starszym, pozostającym bez pracy, które osiągnęły wiek przedemerytalny i przez okres ostatnich 180 dni pobierały zasiłek dla bezrobotnych.

Podane wyżej świadczenia to tylko najważniejsze spośród wielu innych przyznawanych przez ZUS.

WAŻNE!
Wnioski dotyczące świadczeń można składać do ZUS-u elektronicznie, np. przez PUE, portal Emp@tia lub bankowość elektroniczną albo osobiście lub u swojego pracodawcy.

O JAKIE ŚWIADCZENIA Z MOPS-U/ GOPS-U MOŻE SIĘ STARAĆ OBYWATEL UKRAINY?

MOPS-y i GOPS-y to inaczej ośrodki pomocy społecznej. Są to instytucje samorządowe powoływane przez gminę miejską lub wiejską do rozwiązywania problemów społecznych. Głównym celem takich podmiotów jest pomoc osobom i rodzinom, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej, poprzez angażowanie w pomoc społeczności lokalnej, a także wypłacanie świadczeń określonych w ustawie o pomocy społecznej.

Do takich świadczeń zalicza się m.in.:

• zasiłek stały – świadczenie pieniężne, o które mogą się starać osoby całkowicie niezdolne do pracy (niepełnosprawność, wiek). Warunkiem otrzymania takiej pomocy jest dochód nieprzekraczający 776 zł miesięcznie w przypadku gospodarstwa jednoosobowego, a 600 zł na miesiąc w przypadku rodziny, w przeliczeniu na jednego jej członka;
• zasiłki okresowe – przysługują np. ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie itp.;
• zasiłki celowe – przyznawane na zaspokojenie niezbędnych potrzeb życiowych tj.: pokrycie w części lub w całości kosztów zakupu żywności, leków, leczenia, opału itd.;
• zasiłek rodzinny – ma na celu częściowe pokrycie kosztów związanych z utrzymaniem dziecka lub dzieci. O przyznaniu go decyduje kryterium dochodowe i kryterium szczegółowe, dotyczące sytuacji rodzica/rodziców;
• dodatek z tytułu urodzenia dziecka, czyli tzw. „becikowe” – jest to jednorazowa zapomoga w wysokości 1000 złotych. Warunkami jej przyznania są: kryterium dochodowe rodziny – dochód na jednego członka rodziny nie może przekraczać kwoty 1922 zł i kryterium medyczne – matka dziecka musi przebywać pod opieką medyczną co najmniej od 10 tygodnia ciąży;
• dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego – przysługuje matce, ojcu lub opiekunowi prawnemu dziecka, które rozpoczęło naukę w danym roku szkolny lub rozpoczęło obowiązkowe przygotowanie przedszkolne. Dodatek ten to 100 zł wypłacane jednorazowo w danym roku szkolnym. Wniosek o zasiłek należy złożyć najpóźniej do 31 października tego roku, w którym dziecko rozpoczęło naukę;
• dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka – przysługuje matce, ojcu lub opiekunowi faktycznemu albo prawnemu, jeśli nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od drugiego z rodziców. Dodatek ten przysługuje również osobie, która nie ukończyła 24. roku życia;
• dodatek z tytułu wychowania dziecka w rodzinie wielodzietnej – ten zasiłek można otrzymać tylko wtedy, gdy otrzymuje się zasiłek rodzinny i przysługuje on rodzicom lub opiekunom na trzecie dziecko i kolejne dzieci w rodzinie. Wysokość tego dodatku to 95 złotych miesięcznie;
• dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego – przysługuje matce lub/i ojcu na pokrycie kosztów związanych z nauką i rehabilitacją dziecka niepełnosprawnego do 16. roku życia, jeżeli legitymuje się ono orzeczeniem o niepełnosprawności oraz od 16 roku życia do 24 roku życia, jeśli posiada wyżej wymienione orzeczenie;
• szkolne stypendia socjalne – to świadczenie przyznawane uczniom w trudnej sytuacji finansowej na okres od 1 miesiąca do 10 miesięcy, które musi być w całości przeznaczone na pokrycie wydatków związanych z edukacją. Wydatki należy dokumentować – w formie paragonów lub faktur za zajęcia edukacyjne czy materiały do nauki. Wysokość przyznawanego stypendium zależna jest od kryterium dochodowego;
• świadczenie pieniężne na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego dla cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust.1 pkt 1 lit. c lub d ustawy z dnia 12 grudnia 2013r. o cudzoziemcach.
• i wiele innych świadczeń.

WAŻNE!

Wnioski dotyczące poszczególnych świadczeń można składać we właściwym MOP-sie/GOP-sie on-line (poprzez ePUAP, profil zaufany, portal Emp@tia) lub osobiście.

PUP, CZYLI JAKIE DOFINANSOWANIA I ZASIŁKI MOŻE OTRZYMAĆ UCHODŹCA Z UKRAINY?

Powiatowy urząd pracy wypłaca poniższe świadczenia obywatelom Ukrainy po zarejestrowaniu się w nim jako osoba bezrobotna i złożeniu odpowiedniego wniosku oraz dokumentów.

– Zasiłek dla bezrobotnych – to zasiłek, który można otrzymać po wykazaniu odpowiedniego stażu pracy, a w przypadku uchodźców z Ukrainy, po okazaniu zaświadczenia z ukraińskiej instytucji, potwierdzającego okresy ubezpieczenia oraz czas pobierania zasiłku dla bezrobotnych na terenie Ukrainy. Wysokość zasiłku zależy od liczby przepracowanych lat:

• dla osób, które przepracowały poniżej 5 lat wysokość zasiłku to 80% podstawy zasiłku;
• bezrobotni, których staż pracy wynosi od 5 do 20 lat otrzymują 100% podstawy zasiłku;
• natomiast osoby, które przepracowały powyżej 20 lat otrzymują 120% podstawy zasiłku.

– Dodatek aktywizacyjny – forma pomocy finansowej oferowana przez PUP, przyznawana bezrobotnym, którzy:

• podjęli zatrudnienie z własnej inicjatywy (wtedy dodatek jest przyznawany w wysokości do 50% zasiłku przez połowę okresu, w jakim przysługiwałby osobie bezrobotnej);
• podjęli zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy, po skierowaniu do niej przez PUP i otrzymują wynagrodzenie niższe od minimalnego wynagrodzenia za pracę.

WAŻNE!

Dodatek aktywizacyjny przyznawany jest na wniosek bezrobotnego po udokumentowaniu podjęcia zatrudnienia za wynagrodzenie niższe od minimalnej płacy.

– Stypendium – można wyróżnić 4 rodzaje stypendiów przyznawanych osobom bezrobotnym:

• stypendium w okresie odbywania szkolenia (po skierowaniu na szkolenie przez starostę);
• stypendium w okresie kontynuowania nauki (w szkole ponadpodstawowej dla dorosłych, w szkole wyższej – w formie studiów niestacjonarnych);
• stypendium w okresie odbywania stażu;
• stypendium w okresie odbywania przygotowania zawodowego dorosłych.

W przypadku każdego rodzaju stypendium obowiązują inne wymogi, również wysokość wypłacanych pieniędzy będzie różna dla każdego z tych stypendiów.

– Dofinansowanie na rozpoczęcie działalności gospodarczej – przysługuje każdej osobie, która jako bezrobotny zdecyduje się na założenie własnej działalności gospodarczej. Dofinansowanie jest przyznawane na sprzęt lub inne usługi związane z rozpoczęciem działalności. Czas wykorzystania środków z dofinansowania jest ograniczony, a osoba, której przyznano dofinansowanie musi rozliczać się ze starostwem z wydanych pieniędzy w formie faktur i paragonów. Jeśli pieniądze nie zostaną w pełni wydane w określonym czasie, wówczas muszą zostać zwrócone do starostwa (umowa na dofinansowanie zawierana jest między bezrobotnym a starostą).

– Bon na zasiedlenie – to wsparcie skierowane do osób, które nie ukończyły 30. roku życia i podejmują zatrudnienie lub prowadzenie działalności gospodarczej poza miejscem swojego dotychczasowego zamieszkania. Aby starać się o tę formę wsparcia trzeba spełnić podstawowe warunki:

• za pracę lub w ramach prowadzonej działalności należy osiągać wynagrodzenie lub przychód w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia brutto;
• odległość od miejsca dotychczasowego zamieszkania do miejscowości, w której bezrobotny podejmuje pracę, powinna wynosić minimum 80 kilometrów.

– Bon zatrudnieniowy – to bon, o który może się starać osoba bezrobotna, chcąca podjąć pracę u przyszłego pracodawcy. W ramach tego dofinansowania pracodawca, zapewniający osobie bezrobotnej pracę, ma możliwość refundacji części kosztów wynagrodzenia i składek na ubezpieczenia społeczne przez urząd pracy.

– Bon szkoleniowy – przyznawany jest osobie bezrobotnej na wskazane przez nią szkolenie. W przypadku, kiedy koszty szkolenia są wyższe od kwoty przyznawanego bonu z PUP, osoba bezrobotna musi pokryć koszty przekraczające limity bonu.

– Bon stażowy – bon przyznawany osobom do 30. roku życia, które znalazły pracodawcę chcącego przyjąć osobę bezrobotną na staż, a następnie zatrudnić ją na minimum 6 miesięcy.

– Inne dofinansowania – doposażenie stanowiska pracy, dofinansowanie do stworzenia stanowiska pracy.

ŚRODKI DOSTĘPNE W RAMACH PFRON DLA UKRAIŃCÓW

PFRON to Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, jest to podmiot wspierający rehabilitację oraz zatrudnienie osób z niepełnosprawnością. W związku z konfliktem zbrojnym trwającym na terytorium Ukrainy oraz z falą uchodźczą, PFRON wyszedł naprzeciw potrzebom osób niepełnosprawnych z Ukrainy, uruchamiając dla nich specjalny programy pomocowy oparty na III modułach:

• I Moduł – skierowany do osób indywidualnych;
• II Moduł – skierowany do samorządów;
• III Moduł – skierowany do organizacji pozarządowych.

MODUŁ I

To pomoc przeznaczona dla osób niepełnosprawnych z Ukrainy, mająca na celu częściowe lub całościowe sfinansowanie zakupu lub naprawy wyrobów medycznych. Warunkami do skorzystania z tej pomocy jest przedstawienie dokumentu potwierdzającego legalny pobyt na terytorium RP oraz przedstawienie dokumentu o I lub II stopniu niepełnosprawności, który został wydany przez administrację ukraińską. W przypadku braku dokumentu należy złożyć pisemne oświadczenie, że posiada się I lub II stopień niepełnosprawności – dotyczy to zarówno osób dorosłych, jak i dzieci (oświadczenie składa w imieniu dziecka – rodzic lub opiekun prawny). Aby zwrócić się o skorzystanie z pomocy finansowej trzeba wypełnić odpowiedni wniosek (link do wniosku: https://bit.ly/35tzbAa) oraz przedstawić fakturę zakupu danego sprzętu, wówczas można otrzymać zwrot środków, które zostały wydane na dany wyrób medyczny lub pieniądze zostaną przesłane do sklepu, w którym dokonano zakupu.

Wyroby medyczne – to protezy, aparaty, ortezy ortopedyczne, wózki inwalidzkie, laski, kule, balkoniki, obuwie ortopedyczne, zestawy infuzyjne do osobistych pomp insulinowych, pieluchomajtki, cewniki, sprzęt stomijny. Zlecenie na te wyroby wystawia najczęściej lekarz lub inny inna osoba uprawniona.

Kolejne dwa moduły – Moduł II i Moduł III skierowane są do instytucji samorządowych i pozarządowych. To właśnie one są odpowiedzialne za złożenie odpowiednich wniosków do PFRON-u w celu uzyskania pomocy dla niepełnosprawnych osób z Ukrainy. Warto podkreślić, że instytucje pozarządowe muszą spełnić następujące warunki, aby starać się o pomoc finansową:

• posiadać statutowy zapis o prowadzeniu działań na rzecz osób niepełnosprawnych;
• prowadzić działalność na rzecz osób niepełnosprawnych przez minimum 12 miesięcy.

ZAKŁADOWY FUNDUSZ ŚWIADCZEŃ SOCJALNYCH

Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych jest tworzony przez pracodawców (przedsiębiorcy prywatni), którzy zatrudniają co najmniej 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty. W przypadku jednostek budżetowych i samorządowych liczba zatrudnionych pracowników nie ma znaczenia, aby stworzyć ZFŚS. Korzystać ze świadczeń ZFŚS mogą pracownicy zatrudnieni na umowę o pracę i ich rodziny, byli pracownicy zatrudnieni na umowę o pracę na emeryturze lub rencie wraz ze swoimi rodzinami, a także inne osoby uprawnione do korzystania z tego funduszu przez pracodawcę.

RODZAJE ŚWIADCZEŃ SOCJALNYCH Z ZFŚS

• Dofinansowanie wypoczynku lub różne formy wypoczynku dla pracowników i ich dzieci, np. „wczasy pod gruszą”, kolonie, obozy, zimowiska, wycieczki;
• Działalność kulturalno-oświatowa, organizowanie imprez kulturalnych w zakładzie pracy, zakup biletów na koncerty, do kina, do teatru itp.
• Działalność sportowo-rekreacyjna, zakup sprzętu i wyposażenia sali gimnastycznej czy siłowni w firmie, karnety dla pracowników na basen, na siłownię itp.;
• Udzielanie pomocy materialnej (rzeczowej lub finansowej), zapomogi, pomoc w przypadku wydarzeń losowych, bony towarowe, paczki dla dzieci itd.;
• Udzielanie zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych w umowie, np. na budowę, remont, modernizację mieszkania czy też zakup.

WAŻNE!

Warto zorientować się, czy w miejscu Twojej pracy istnieje ZFŚS i na jakich zasadach można z niego skorzystać.

Eksperci marki Doradcy365 kompleksowo wspomagają cudzoziemców w załatwieniu wszelkich formalności.

Dla uchodźców z Ukrainy oferujemy 25% rabatu na wszelkie usługi związane z legalizacją pobytu, zatrudnienia i sprawami socjalno-bytowymi. Aby skorzystać z rabatu, przy składaniu zamówienia w e-sklepie należy użyć kodu rabatowego o treści: SVOBODA.

Z chęcią udzielimy Państwu pomocy – zapraszamy do kontaktu z naszym Biurem Obsługi Klienta poprzez: e-mail – biuro@doradcy365.pl, formularz zgłoszeniowy udostępniony na stronie www. lub telefonicznie – 500 181 151 (pozostałe nr telefonu znajdują się na naszej stronie www.).