Udostępnimy Ci kompletne procedury + szkolenieListy sankcyjne

Co to są listy sankcyjne?

Listy sankcyjne to zestawienia, na których znajdują się osoby, organizacje oraz rządy, na które zostały nałożone pewne określone zakazy i ograniczenia. Zakazy te mogą dotyczyć m.in. zamrożenia aktywów, zakazu podróży, zakazu prowadzenia działalności gospodarczej lub zakazu świadczenia usług.

W Polsce listy sankcyjne są tworzone przez organy administracji publicznej, w tym Ministerstwo Finansów, Ministerstwo Spraw Zagranicznych oraz Prezesa Rady Ministrów. Listy te są publikowane w Biuletynie Informacji Publicznej.

Ustawa przerzuca odpowiedzialność bezpośrednio na pracowników zatrudnionych w firmach, którzy personalnie odpowiadają za realizację obowiązku sprawdzenia czy dany podmiot lub osoba, z którym firma zamierza zawrzeć transakcje, znajduje się na listach sankcyjnych.

W jaki sposób mnie to dotyczy?

Ustawa nałożyła na wszystkie przedsiębiorstwa w Polsce konieczność stosowania kontroli list sankcyjnych wobec swoich aktualnych oraz potencjalnych klientów, a także kontrahentów. Nawiązanie lub kontynuowanie współpracy z podmiotem umieszczonym na listach sankcyjnych jest zabronione. Ustawa określa dotkliwe kary administracyjne oraz odpowiedzialność karną z tytułu jej naruszenia lub naruszenia unijnych rozporządzeń sankcyjnych.

W przypadku gdyby doszło do transakcji, konsekwencjom prawnym podlegałby nie tylko właściciel, ale także osoba odpowiedzialna za transakcje (pracownik firmy).

Ze względu na kształt ustawy, kontrole są pewne i mogą być dla firm drastyczne w skutkach. Wpływy z kar będą bowiem zasilać budżet Państwa.

Podstawa prawna

Skierowaliśmy zapytanie do Generalnego Inspektora Informacji Finansowej o interpretację przepisów ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu jak i ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego w zakresie stosowania list sankcyjnych przez instytucje obowiązane.

GIIF potwierdził w/w obowiązki instytucji obowiązanych, w tym w szczególności biur rachunkowych, biur nieruchomości, kantorów, banków, a także innych podmiotów gospodarczych (produkcyjnych, handlowych, usługowych) mogących uczestniczyć w procesie współpracy czy transakcji z przedsiębiorstwami lub osobami fizycznymi znajdującymi się na listach sankcyjnych.

Obowiązek ten jasno wynika z ustawy z dnia 13 kwietnia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego (Dz. U. z 2022 r. poz. 835) https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20220000835/O/D20220835.pdf

Zgodnie z art. 44 ust. 1 ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz.U. 2018 poz. 723): „Instytucje obowiązane stosują wzmożone środki bezpieczeństwa finansowego w przypadkach stosunków gospodarczych lub transakcji związanych z państwem trzecim wysokiego ryzyka, zidentyfikowanym przez Komisję Europejską w akcie delegowanym przyjętym na podstawie art. 9 dyrektywy 2015/849”.

Zgodnie z art. 118 ust. 1 ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz.U. 2018 poz. 723): „Instytucje obowiązane stosują szczególne środki ograniczające wobec osób i podmiotów wskazanych na:1) listach ogłaszanych przez Generalnego Inspektora na podstawie rezolucji Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych wydanych na podstawie rozdziału VII Karty Narodów Zjednoczonych, dotyczących zagrożeń dla międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa spowodowanych aktami terrorystycznymi, w szczególności na listach, o których mowa w pkt 3 rezolucji 2253 (2015) Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych lub w pkt 1 rezolucji 1988 (2011) Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych,2) liście, o której mowa w art. 120 ust. 1”. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20180000723/O/D20180723.pdf