Do końca października właściciele lub posiadacze zabytku wpisanego do rejestru mogą aplikować o dofinansowanie w rządowym programie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pn. „Ochrona Zabytków” na rok 2024. W ramach konkursu można pozyskać dotację nawet do 100% nakładów koniecznych na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytku.
Cel programu
Głównym celem programu jest zachowanie materialnego dziedzictwa kulturowego, realizowane poprzez konserwację i rewaloryzację zabytków nieruchomych i ruchomych oraz ich udostępnianie na cele publiczne.
Istotnym celem programu jest również zwrócenie uwagi na obiekty pełniące ważną rolę nośnika historii i tradycji, które mają szczególne znaczenie dla dziedzictwa kulturowego – zarówno w skali ogólnoświatowej, jak i lokalnej.
Dla osiągnięcia tych celów wyróżniono kluczowe zadania, które prowadzić będą do zabezpieczenia, zachowania i utrwalenia substancji zabytku. W ramach programu szczególnie dofinansowane będą prace przy obiektach najbardziej zagrożonych oraz najcenniejszych zabytkach, które:
- zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego Ludzkości UNESCO;
- zostały uznane za Pomniki Historii; oraz
- posiadają wyjątkową wartość historyczną, artystyczną lub naukową.
Co ważne, w ramach programu, nie będą dofinansowane projekty zakładające adaptację, przebudowę obiektów zabytkowych lub ich znaczącą rekonstrukcję.
Dla kogo wsparcie?
Dofinansowanie w ramach programu „Ochrona zabytków” skierowane jest do podmiotów posiadających siedzibę, zakład lub oddział na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, osób fizycznych, jednostek samorządu terytorialnego lub innych jednostek organizacyjnych, będących właścicielem lub posiadaczem zabytku wpisanego do rejestru albo posiadających taki zabytek w trwałym zarządzie.
O dotację nie mogą się jednak ubiegać państwowe instytucje kultury, publiczne szkoły oraz uczelnie wyższe, uczelnie artystyczne oraz inne podmioty, o których mowa w art. 72 Ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.
Na co można przeznaczyć wsparcie?
W ramach programu mogą być dofinansowane zadania polegające na przeprowadzeniu:
- prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków planowanych do przeprowadzenia w roku udzielenia dofinansowania;
- prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków, planowanych do przeprowadzenia w roku udzielenia dofinansowania dla zabytków wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO oraz uznanych za Pomnik Historii;
- prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków przeprowadzonych w okresie trzech lat poprzedzających rok złożenia wniosku (po wykonaniu wszystkich prac lub robót określonych w pozwoleniu wydanym przez wojewódzkiego konserwatora zabytków);
- prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków przeprowadzonych w okresie trzech lat poprzedzających rok złożenia wniosku (po wykonaniu wszystkich prac lub robót określonych w pozwoleniu wydanym przez wojewódzkiego konserwatora zabytków) dla zabytków wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO oraz uznanych za Pomnik Historii.
Dofinansowania nie otrzymają przedsięwzięcia, które są współfinansowane ze środków europejskich, a w przypadku instytucji współprowadzonych, dla których organizatorem jest MKiDN, do programu nie kwalifikują się także zadania finansowane lub współfinansowane przez MKiDN w ramach innej dotacji celowej.
Dotacja na prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane może obejmować nakłady konieczne na:
- sporządzenie ekspertyz technicznych i konserwatorskich;
- przeprowadzenie badań konserwatorskich lub architektonicznych;
- wykonanie dokumentacji konserwatorskiej;
- opracowanie programu prac konserwatorskich i restauratorskich;
- wykonanie projektu budowlanego zgodnie z przepisami Prawa budowlanego;
- sporządzenie projektu odtworzenia kompozycji wnętrz;
- zabezpieczenie, zachowanie i utrwalenie substancji zabytku;
- stabilizację konstrukcyjną części składowych zabytku lub ich odtworzenie w zakresie niezbędnym dla zachowania tego zabytku;
- odnowienie lub uzupełnienie tynków i okładzin architektonicznych albo ich całkowite odtworzenie, z uwzględnieniem charakterystycznej dla tego zabytku kolorystyki;
- odtworzenie zniszczonej przynależności zabytku, jeżeli odtworzenie to nie przekracza 50% oryginalnej substancji tej przynależności;
- odnowienie lub całkowite odtworzenie okien, w tym ościeżnic i okiennic, zewnętrznych odrzwi i drzwi, więźby dachowej, pokrycia dachowego, rynien i rur spustowych;
- modernizację instalacji elektrycznej w zabytkach drewnianych lub w zabytkach, które posiadają oryginalne, wykonane z drewna części składowe i przynależności;
- wykonanie izolacji przeciwwilgociowej;
- uzupełnianie narysów ziemnych dzieł architektury obronnej oraz zabytków archeologicznych nieruchomych o własnych formach krajobrazowych;
- działania zmierzające do wyeksponowania istniejących, oryginalnych elementów zabytkowego układu parku lub ogrodu;
- zakup materiałów konserwatorskich i budowlanych, niezbędnych do wykonania prac i robót przy zabytku wpisanym do rejestru, o których mowa powyżej;
- zakup i montaż instalacji przeciwwłamaniowej oraz przeciwpożarowej i odgromowej.
Sporządzenie ekspertyz, badań, dokumentacji, programów lub projektów może stanowić koszty kwalifikowane jedynie w przypadku, gdy są one częścią prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych, bądź wynikają z prowadzonych prac i są wykonywane po dacie podpisania umowy o dotację.
Do dofinansowania nie kwalifikują się koszty związane m.in. z:
- doposażeniem zabytku w nowe instalacje np. centralnego ogrzewania lub remont istniejących (z wyłączeniem wskazanych w art. 77 ustawy),
- doposażeniem w nowe urządzenia techniczne (np. windy),
- dociepleniem zabytku.
Realizacja zadań dofinansowanych w programie musi odbywać się na terenie Polski, a po wykonaniu zaplanowanych prac Beneficjent jest zobowiązany do nieodpłatnego udostępniania obiektu, o ile nie stoi to w sprzeczności z innymi przepisami, przez 28 dni w ciągu roku.
Ile można uzyskać wsparcia?
Jeden wnioskodawca ma prawo złożyć maksymalnie 2 wnioski w programie.
Minimalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi 25 000 zł (słownie: dwadzieścia pięć tysięcy złotych). Dofinansowanie może wynosić do 50% nakładów koniecznych.
W szczególnych przypadkach określonych w art. 78 ust. 2 i 3 Ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, dofinansowanie może być udzielone w kwocie do 100% nakładów koniecznych. Takie wsparcie będzie można otrzymać tylko w szczególnych przypadkach, gdy zabytek posiada wyjątkową wartość historyczną, artystyczną i naukową oraz wymaga przeprowadzenia złożonych pod względem technologicznym prac lub gdy stan zabytku wymaga niezwłocznej interwencji.
Całkowita kwota alokacji wynosi 201 625 000 zł (słownie: dwieście jeden milionów sześćset dwadzieścia pięć tysięcy złotych).
Nabór wniosków
Wnioski wraz z załącznikami można składać wyłącznie poprzez system EBOI, a nabór w programie jest prowadzony w dwóch terminach:
- do 31 października 2023 roku – dla prac planowanych do wykonania w 2024 r., oraz
- do 31 marca 2024 roku – na refundację prac wykonanych w latach 2021-2023.
Skorzystaj z naszej pomocy już dziś i uzyskaj wsparcie.
Masz więcej pytań? Zapraszamy do kontaktu
